Inleiding tot het artikel “Chemische elementen, basis van grondstoffen, materialen en beschaving”.
Rudy De Vos
De artikels met geïllustreerde postkaarten buiten beschouwing gelaten, stelden we in dit tijdschrift meestal artikels voor die van traditionele filatelistische aard of hiermee beschrijvend verwant waren. Er was aandacht voor de genesis, de technische aspecten, de plaatfouten , de misdrukken, het gebruik , enz … zonder steeds de nood te voelen om zorgvuldig alle aspecten van de traditionele filatelie te belichten.
Om het verhaal tentoonstellingswaardig te presenteren was het nodig om naast filatelistische elementen eveneens gebruik te maken van andere items de op een tentoonstellingsblad, formaat A4, hetzij A3, konden worden gemonteerd. Het geheel werd dus opgebouwd volgens de geldende regels van de open filatelie. Over die erkende vorm van filatelie berichtten we reeds begin 2019. Als belangrijke regels: er moet een grote verscheidenheid aan materiaal worden gebruikt en minimum 50% is van filatelistische aard.
Met het verhaal over de chemische elementen gaan we een andere toer op. Naast de ontdekker van het element komen eveneens de vindplaats, de naamgeving en het gebruik aan bod zonder dat dit regel is voor elk chemisch element. Bovendien is het niet steeds mogelijk om (voldoende) filatelistisch materiaal te vinden, zodat enkele van deze elementen niet in dit geheel voorkomen.
Het verhaal wordt ondersteund door tekst, in volume lager dan hetgeen een artikel normaliter zou bevatten, al zal dit voor sommigen te veel en voor anderen te weinig omkadering betekenen. Indien er iets boeiend, tevens volmakender, kan aan toegevoegd worden, zal dit steeds als bijlage gebeuren, alleen onder voorwaarde dat dit voldoende filatelistisch kan worden gedocumenteerd.
De aanzet tot dit verhaal ligt in een project dat de kennis verbonden met de chemische elementen moest samenvatten. Hiertoe werd op het departement materiaalkunde van de KU Leuven in de lente van 2011 een grote tabel van Mendeljev gebouwd waarin elk element visueel werd voorgesteld. Dit project was in de herfst van 2009 geïnitieerd in boven genoemd departement en kon sindsdien rekenen op de bijdrage van alle departementsleden alsook van die van professor Binnemans van het departement chemie. Op vraag van de verantwoordelijke voor dit project op het departement materiaalkunde, professor Fransaer, ben ik begin 2011 op zoek gegaan om voornamelijk de radioactieve en kunstmatig geproduceerde elementen te documenteren met postzegels en andere filatelistische stukken die in boxen van ongeveer 16 x 14 cm (b x h) konden worden ondergebracht.
Inhoud van de box voor het element plutonium. De tekst is niet in de box weergegeven, doch ter plaatse te raadplegen.
Om het verhaal dat hier wordt gepresenteerd, overzichtelijk te houden, werd de informatie over de chemische elementen getabelleerd : naam, symbool, ontdekker-wetenschapper, vindplaats e.d., toepassing, naamgeving, items.
In de herfst van 2015 bleek er genoeg tijd en drive te zijn om aan de hand van de reeds verzamelde informatie, en nieuw gevonden artikels een verzameling op poten te stellen. Helaas, allerlei andere projecten werden prioriteit. Met het doel toe te werken naar de regionale filatelistische tentoonstelling FILA LEUVEN 2019 in augustus werd het project pas begin 2019 terug opgenomen. De verzameling werd in 2020 uitgebreid met het deel waarin de kunstmatig verkregen elementen aan bod komen en dit met de bedoeling om het geheel te Antwerpen in 2020 op de nationale filatelistische tentoonstelling voor te stellen. Dit evenement werd andermaal uitgesteld en de verzameling werd tentoongesteld op ANTVERPIA 2022 op 10, 11 en 12 juni 2022.
1 Inhoud en omschrijving van het project
Deel 1A Aan het einde van de laatste ijstijd
Deel 1B Aan het einde van de laatste ijstijd
Deel 2A Metalen van de oudheid
Deel 2B Metalen van de oudheid
pdf-embedder url=”http://filatelierudy.be/wp-content/uploads/2021/02/Extra-nota-bij-deel-2-van-het-artikel.pdf” title=”Extra nota bij deel 2 van het artikel”]
Deel 3A Andere materialen met kiemen in het verleden
Deel 3B Andere materialen met kiemen in het verleden
Deel 3C + 4 Andere materialen met kiemen in het verleden
Deel 4A Nieuwe inzichten en een wetenschappelijke revolutie
Deel 4B Nieuwe inzichten en een wetenschappelijke revolutie
Deel 5A Isotoop en radioactiviteit
Deel 5B Isotoop en radioactiviteit
Deel 5C Isotoop en radioactiviteit